Türk Bitig: Alp Er Tunga Destanı


@twitter-𝕏
BAŞ Divânu Lügati't-Türk

Alp Er Tunga Destanı

Divânu Lügati't-Türk'de yer alan Alp Er Tunga destanı.

  1. Alp Er Tunga öldi mü
    Alp Er Tunga öldü mü
  2. Isız acun kaldı mu
    Kötü dünya kaldı mı
  3. Ödlek öçin aldı mu
    Zaman öcünü aldı mı
  4. Emdi yürek yırtılur
    Şimdi yürek yırtılır

  5. Ödlek yırag közetti
    Zaman fırsat gözetti
  6. Ogrı tuzak uzattı
    Gizli tuzak uzattı
  7. Begler begin azıttı
    Beyler beyini azıttı
  8. Kaçan kalı kurtulur
    Kaçan nasıl kurtulur

  9. Ulşıp eren börleyü
    Uluşup erler kurtlaşır
  10. Yırtıp yaka urlayu
    Yırtıp yaka bağırışır
  11. Sıkrıp üni yurlayu
    Islık ünü (sesi) ağlaşır
  12. Sıgtap közi örtülür
    Yaşarıp gözleri örtülür

  13. Begler atun argurup
    Beyler atlarını yorup
  14. Kadgu anı turgurup
    Kaygı onları durdurup
  15. Mengzi yüzi sargarup
    Benizi yüzü sararıp
  16. Körküm angar törtülür
    Sanki safran sürülür

  17. Ödlek arıg kevredi
    Zaman tümden gevredi
  18. Yunçıg yavuz tavradı
    Zayıf-kötü güçlendi
  19. Erdem yeme savradı
    Erdem yine azaldı
  20. Acun begi çertilür
    Dünya beyi yok olur

  21. Ödlek küni tavratur
    Zaman günü tez geçer
  22. Yalnguk küçün kevretür
    İnsanın gücünü gevretir
  23. Erdin acun sevritür
    İnsanı dünyada seğreltir
  24. Kaçan takı ertilür
    Kaçan dahi kurtulmaz

  25. Bilge bögü yançıdı
    Bilge-alim perişan
  26. Acun atı yençidi
    Dünya atı gemlendi
  27. Erdem eti tınçıdı
    Erdem eti çürüdü
  28. Yerge tegip sürtülür
    Yere değip sürtülür

  29. Ögreyüki mundak ok
    Hayatın düzeni böyle
  30. Munda adın tıldak ok
    Bundan ötesi bahane
  31. Atsa acun ograp ok
    Atsa dünyaya uğrayıp ok
  32. Taglar başı kertilür
    Dağların başı kertilir

  33. Könglüm için örtedi
    Gönlümün içini yaktı
  34. Yitmiş yaşıg kartadı
    Yetmiş yaşa kocalttı
  35. Kiçmiş ödik irtedi
    Geçmiş zamanı arattı
  36. Tün kün keçip irtelür
    Gece-gündüz aratır.

Kutadgu Bilig #277'de, Alp Er Tunga hakkında şöyle bir kısım geçer;

  1. Bu Türk Beglerinde atı belgülük
    Bu Türk beğlerinden adı belli
  2. Tunga Alp Er idi kutı belgülük
    Tunga Alp Er idi kutu belli
  3. Bedük bilgi birle öküs erdemi
    Büyük bilgi ile yüksek erdemi
  4. Biliglig ukuslug bodun ködremi
    Bilgili akıllı halkın seçkini
  5. Tacikler ayur âni Afrasyab
    Tacikler derler ona Afrasiyab
  6. Bu Afrasyap tutdi iller talab
    Bu Afrasiyab tuttu iller fethedip

Orhun Yazıtları, Kültiğin Anıtı #K7'de Alp Er Tunga hakkında şöyle bir dize geçer;

...BİR: OGuŞ: aLPagU: ON: eRiG: TOŊA TİGiN: YUGINDA: eGiRiP: ÖLüRTüMüZ:...
...bir oğuşu alp on eri, [Alp er] Tonga Tigin'in yuğunda (ölüm töreninde) çevirip öldürdük...